Khi tháng 10 dần khép lại, không khí Halloween lại tràn ngập trên toàn cầu. Nhưng nếu bạn hình dung về những đứa trẻ gõ cửa “Trick or Treat?” hay những ngôi nhà ma ám rùng rợn, thì Halloween ở Nhật Bản sẽ mang đến một bức tranh hoàn toàn khác biệt. Tại xứ sở mặt trời mọc, Halloween đã trải qua một sự “Nhật hóa” độc đáo, biến thành một lễ hội đường phố sôi động, tập trung chủ yếu vào người lớn và nghệ thuật hóa trang đỉnh cao.
Từ Một Lễ Hội Du Nhập Đến Hiện Tượng Văn Hóa Đại Chúng
Halloween không phải là một lễ hội có nguồn gốc sâu xa tại Nhật. Nó thực sự chỉ bắt đầu trở nên phổ biến vào khoảng cuối những năm 90 và đầu những năm 2000, phần lớn nhờ vào các sự kiện được tổ chức bởi các công viên giải trí lớn như Tokyo Disneyland. Ban đầu, nó vẫn mang dáng dấp phương Tây, với bí ngô, kẹo và một chút không khí ma quái dành cho trẻ em.
Tuy nhiên, qua thời gian, Halloween tại Nhật đã nhanh chóng “tiến hóa”. Thay vì tập trung vào trẻ em đi xin kẹo, người lớn, đặc biệt là giới trẻ, đã chiếm lĩnh lễ hội này. Họ biến Halloween thành một dịp để tụ tập, vui chơi và quan trọng nhất – thể hiện bản thân qua những bộ trang phục ấn tượng.
Cosplay Là “Vua”: Sự Sáng Tạo Không Giới Hạn
Điểm đặc trưng và thu hút nhất của Halloween Nhật Bản chính là văn hóa hóa trang. Chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ niềm đam mê cosplay sẵn có, người Nhật không chỉ giới hạn mình trong những bộ trang phục ma quỷ hay phù thủy truyền thống. Sức sáng tạo của họ là vô biên:
Nhân vật hư cấu: Từ các biểu tượng anime/manga đình đám, nhân vật game, đến các siêu anh hùng Hollywood.
Châm biếm xã hội: Hóa trang thành các nhân vật chính trị, các hiện tượng viral trên mạng xã hội, hoặc thậm chí là những khái niệm trừu tượng.
Chủ đề nhóm: Các nhóm bạn thường lên kế hoạch hóa trang theo một chủ đề chung cực kỳ công phu và hài hước.
“Jimi Halloween” (地味ハロウィン – Halloween Giản Dị): Một trào lưu độc đáo nơi mọi người hóa trang thành những tình huống đời thường một cách… hơi lố bịch (ví dụ: “Người vừa bước ra khỏi cửa hàng tiện lợi và nhận ra mình quên mua thứ gì đó”).
Chất lượng của các bộ trang phục thường rất cao, thể hiện sự đầu tư và tâm huyết của người tham gia. Halloween trở thành một sân khấu khổng lồ để mọi người thể hiện cá tính, kỹ năng thủ công và óc hài hước.
Tâm Điểm Náo Nhiệt: Ngã Tư Shibuya
Nói đến Halloween ở Nhật, không thể không nhắc đến “bữa tiệc” đường phố khổng lồ tại Ngã tư Shibuya, Tokyo. Vào đêm 31 tháng 10 (và cả những ngày cuối tuần trước đó), hàng trăm ngàn người trong đủ loại trang phục đổ về đây, biến giao lộ đông đúc nhất thế giới thành một biển người đầy màu sắc và náo nhiệt.
Đây là nơi để “nhìn và được nhìn”, để chụp ảnh, giao lưu và hòa mình vào không khí lễ hội cuồng nhiệt. Tuy nhiên, sự kiện tự phát này cũng gây ra không ít vấn đề về quản lý đám đông, an ninh và rác thải, khiến chính quyền địa phương những năm gần đây phải đưa ra các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn, thậm chí khuyến khích mọi người không nên tụ tập quá đông tại Shibuya.
Ngoài Đường Phố: Sự Kiện và Thương Mại Hóa
Bên cạnh các bữa tiệc đường phố tự phát, nhiều câu lạc bộ, quán bar cũng tổ chức các sự kiện Halloween đặc biệt. Các cuộc diễu hành hóa trang lớn như Kawasaki Halloween Parade (dù đã có những thay đổi về quy mô) cũng từng là điểm nhấn quan trọng.
Ngành thương mại cũng nhanh chóng nắm bắt cơ hội. Từ đầu tháng 10, các cửa hàng (đặc biệt là các chuỗi như Don Quijote) đã tràn ngập đồ hóa trang, phụ kiện và đồ trang trí Halloween. Các hãng bánh kẹo, đồ uống cũng tung ra vô số sản phẩm phiên bản giới hạn với chủ đề ma quái.
Halloween ở Nhật Bản có thể thiếu đi nét truyền thống “Trick or Treat” hay không khí rùng rợn nguyên bản, nhưng nó đã tự tạo nên một bản sắc riêng vô cùng độc đáo. Đó là một lễ hội của sự thể hiện cá nhân, sự sáng tạo trong hóa trang và niềm vui tụ tập cộng đồng. Dù có những thách thức trong việc quản lý, không thể phủ nhận rằng Halloween đã trở thành một phần sôi động và được mong chờ trong bức tranh văn hóa đương đại của Nhật Bản.